Afta - co to jest i jak ją leczyć? Wszystko, co musisz wiedzieć

Małe, bolesne zmiany w jamie ustnej mogą oznaczać pojawienie się afty. Co to jest afta, jak ją rozpoznać i jak wyleczyć? Dowiedz się wszystkiego o aftach w ustach.

Afta - co to jest?

Bolesna zmiana w obrębie jamy ustnej może okazać się aftą. Co to dokładnie jest? Afty to typ owrzodzeń, przyjmujących postać nadżerek. Najczęściej pojawiają się na błonie śluzowej jamy ustnej, w tym:

• na języku,

• na ustach,

• na wewnętrznej stronie policzków,

• w gardle,

• na dziąsłach.

Jak wyglada afta? Zazwyczaj ma ona wielkość od 1 mm do aż 2 cm. Charakteryzuje się czerwoną obwódką i białym nalotem, przybiera owalny lub okrągły kształt. Przy pojawieniu się afty często obserwuje się też powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych.

Okolica afty często od początku staje się bolesna, a jej gojenie najczęściej trwa od kilku dni do nawet kilku tygodni.

Afta - przyczyny powstawania

Co powoduje powstawanie aft? Przyczyny mogą mieć różne podłoże.

Jedną z najczęstszych przyczyn powstawania aft jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Za nadżerki może odpowiadać zbyt mocne szczotkowanie zębów, powodujące mikrouszkodzenia.

Owrzodzeniom może sprzyjać również noszenie stałego aparatu ortodontycznego lub nawyk przygryzania policzków.

Do innych przyczyn powstawania aft zalicza się:

• obniżoną odporność organizmu,

• alergie,

• zapalenie jelit,

• zmiany hormonalne,

• stres,

• niedobory witamin i składników mineralnych, w tym B12 i żelaza,

• próchnicę,

• przyjmowanie antybiotyków,

• uwarunkowania genetyczne.

Warto wiedzieć, że afty mogą być nawracającym problemem - jest to tzw. aftoza nawrotowa. W tym przypadku częstą przyczyną powstawania aft są warunki genetyczne - część pacjentów posiada wśród rodzinny osoby borykające się z tą samą dolegliwością.

Rodzaje aft

Najczęściej występujące afty to afty małe, osiągające do 3-5 mm - są to tzw. afty Mikulicza. Nie zawsze powodują one dyskomfort i znikają po 7-14 dniach. Przy powstaniu mniejszych aft możemy zauważyć u siebie ból węzłów chłonnych.

Duże afty (afty Suttona) to duże, ponad 10-milimetrowe, nadżerki, głębsze i trudniej gojące się od małych aft. Po ich wygojeniu mogą pozostawać blizny. W tym przypadku często pojawia się większy ból, czasem również mrowienie. U pacjenta z dużą aftą może pojawić się również podwyższona temperatura ciała.

Afty - leczenie

Sposób leczenia aft musi być dobrany do przyczyny powstania wykwitów. Małe afty najczęściej znikają bez konieczności interwencji specjalisty. Można również sięgnąć na domowe sposoby na afty.

Domowe sposoby na afty

Jeśli pierwszy raz masz do czynienia z aftą i nie jest ona bolesna (oraz nie towarzyszą jej dodatkowe objawy, takie jak wysypka czy gorączka), możesz zacząć od domowych sposobów. Jest to też ratunek dla kobiet w ciąży, które nie mogą stosować niektórych leków.

W leczeniu aft przydatne mogą okazać się napary ziołowe. Na dolegliwości bólowe pomocne będą napary z rumianku, tymianku, szałwii czy łopianu lekarskiego. Wystarczy, że nasączysz wacik w naparze i odkazisz nim aftę. W ten sam sposób możesz wykorzystać też wodę utlenioną.

Innym polecanym sposobem na afty jest herbata. Zaparz saszetkę we wrzątku, następnie odciśnij ją z nadmiaru płynu i przytrzymaj przy zmianie.

Afta - jak leczyć zmiany, gdy domowe sposoby nie działają

Jeśli afta powoduje ból lub towarzyszą jej inne objawy, musimy udać się do specjalisty. Wizyta będzie konieczna również wtedy, gdy afta nie znika przez 3 tygodnie. 

Lekarz oceni stan afty oraz pomoże poznać przyczynę jej powstania. Wtedy, w zależności od przyczyny problemu, zaleci kolejne kroki. Może zastosować leki przeciwbólowe i odkażające, a także przyspieszające gojenie zmiany. Inne stosowane środki to roztwory do płukania jamy ustnej.

Jak nie dopuścić do nawrotu aft? 

Jeśli mieliśmy do czynienai z afta, warto przyjrzeć się swojej diecie oraz higienie jamy ustnej, aby nie dopuścić do nawrotu aft.

Zapobieganie powstawaniu aft:

• dostarczanie organizomowi witamin B12, C i A,

• spożywanie jogurtów (z uwagi na kwas mlekowy),

• unikanie kwaśnych i pikantnych potraw,

• ograniczenie spożywania alkoholu,

• dokładna higiena jamy ustnej,

• mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem,

• dbanie o czystość sztućców i naczyń.