Jaka pasta do zębów dla pięknego uśmiechu?

Szukając odpowiedniej pasty do zębów, łatwo można się pogubić. Na rynku mamy cały przekrój past, stworzonych z myślą o różnych potrzebach. Jaka pasta do zębów będzie najzdrowsza i czy istnieje uniwersalna pasta dobra dla wszystkich?

Dowiedz się, na co zwrócić uwagę, kupując pastę do zębów, i jaka pasta będzie skuteczna w przypadku próchnicy, przykrego zapachu z ust lub nadwrażliwości zębów. 

Zdrowa pasta do zębów, czyli co mówi skład

Z pewnością dotychczas nie za bardzo interesowało Cię, co oznaczają konkretne składniki podane na tubce i czy mają one dobry wpływ na Twoje zęby. Wybór pasty do zębów powinien być jednak przemyślany.

W drogeriach znajdziesz pasty podzielone na kategorie. Pasty do zębów mogą mieć działanie:

• przeciw próchnicy,

• przeciwbakteryjne,

• ograniczające powstawanie płytki nazębnej,

• łagodzące nadwrażliwość,

• ograniczające stan zapalny dziąseł.

Dobra pasta do zębów, aby mogła spełniać swoje zadanie, musi zawierać szereg substancji, które to umożliwią. Z reguły w pastach znajdziemy więc składniki o działaniu polerującym, ściernym, pieniącym, smakowym, bakteriostatycznym i oczywiście konserwującym.

Za mechaniczne oczyszczenie płytki nazębnej odpowiadają składniki ścierne i polerujące, zajmujące najwięcej miejsca w składzie - najczęściej od 25 do 50% objętości. 

Z kolei detergenty o działaniu pieniącym pozwalają aktywnie usuwać z zębów nadmiar gromadzącej się płytki nazębnej.

Fluor w paście - czy to zdrowe?

W ostatnich latach dużo poświęca się uwagi fluorowi. Niektórzy twierdzą, że obecność fluoru w paście do zębów nie jest obojętna dla naszego zdrowia - i powinniśmy wybrać pasty, które są go pozbawione. Jak jest w rzeczywistości?

Jako podstawowe wyposażenie do codziennej higieny jamy ustnej Twoja pasta do zębów powinna nie tylko zapobiegać powstawaniu próchnicy, ale również usuwać przebarwienia oraz wzmacniać dziąsła. „Z fluorem” lub „bez fluoru” to określenia używane powszechnie w opisach past do zębów. Często jednak brakuje wyjaśnienia, co właściwie oznacza zawartość fluoru w paście. Przy zakupie pasty do zębów zwykle nie zastanawiamy się też, czy do codziennej higieny jamy ustnej bardziej nadaje się pasta z fluorem czy bez niego.

Pasta do zębów z fluorem

Fluor to minerał naturalnie występujący w otaczającym nas świecie. Znajdziemy go w wodzie, rybach, a nawet herbacie. W naturze występuje on w postaci fluorku, który jeśli stosowany w odpowiednich ilościach, nie jest toksyczny dla człowieka. Wręcz przeciwnie, fluor w paście ma dobroczynne działanie na nasze zęby.

Za co odpowiada fluor w paście do zębów? Mówiąc wprost: stosowanie pasty z fluorem zapobiega powstawaniu próchnicy. Zbyt niskie stężenie fluoru występującego w szkliwie zębów sprawia, że szkliwo staje się cienkie i podatne na pęknięcia. Dostarczenie tego minerału z pastą to świetne działanie profilaktyczne dla zdrowia naszego uśmiechu.

Ile fluoru powinna mieć pasta do zębów? Przedawkowanie fluoru, zwane fluorozą, nie grozi nam, gdy korzystamy z pasty do zębów z fluorem nawet kilka razy dziennie. Niebezpieczna dawka fluoru to przekroczenie 5-10 g. Aby do tego dopuścić, musielibyśmy jednorazowo spożyć 30 opakowań pasty do zębów z zawartością fluoru 1500 ppm. Przy standardowym, nawet bardzo częstym myciu zębów, absolutnie nie musimy bać się o przedawkowanie tego pierwiastka.

Ścieralność pasty a fluor

Jednym z kryteriów wyboru właściwej pasty jest tak zwana ścieralność. Ścieralność za sprawą zawartych w paście środków powierzchniowo czynnych i czyszczących zapewnia dokładne usuwanie przebarwień zębów, spowodowanych przez kawę, herbatę lub papierosy. 

W przypadku zębów wrażliwych z odsłoniętymi szyjkami należy przy zakupie pasty zwrócić uwagę, aby była to pasta o niskiej ścieralności przeznaczona do zębów wrażliwych. W przypadku zębów niewrażliwych można stosować pastę o wysokiej ścieralności.

Pasty bez fluoru zawierają mineralne środki czyszczące, dzięki czemu łagodnie usuwają osad nazębny, nie naruszając szkliwa. Systematyczne stosowanie pasty do zębów zapobiega powstawaniu próchnicy, kamienia i płytki nazębnej.

Dlaczego pasta bez fluoru nadaje się dla dzieci?

Czyszczenie zębów mlecznych jest bardzo ważne, ponieważ w przeciwnym razie próchnica może się przenieść na zęby stałe. Aby temu zapobiec, dzieci powinny czyścić zęby dwa razy dziennie pastą bez fluoru, stosując porcję wielkości groszku.

Pasty dla niemowląt i małych dzieci nie powinny zawierać więcej niż 500–1000 ppm fluoru, od szóstego roku życia dzieci mogą już używać past o zawartości fluoru sięgającej 1000–1500 ppm. Procentowa zawartość fluoru w paście dla małych dzieci nie powinna przekraczać 0,05%. 

Powodem jest szczególna wrażliwość zębów mlecznych na fluor. Zbyt duża zawartość fluoru może doprowadzić do fluorozy, objawiającej się białymi plamami na zębach stałych.

Ponieważ dzieci od szóstego roku życia potrzebują fluoru w niewielkich ilościach, lekarze dziecięcy zalecają pasty bez fluoru w połączeniu z fluorem w tabletkach. W ten sposób unika się niebezpieczeństwa przedawkowania fluoru wskutek połykania pasty, a zarazem zaspokaja zapotrzebowanie na fluor.

Jaka pasta do zębów z fluorem?

Pasty do zębów z fluorem, takie jak Elmex przeciw próchnicy lub Oral-B do ochrony szkliwa, zapobiegają próchnicy, uzupełniając minerały na powierzchni zębów.

Minerały te powodują, że szkliwo twardnieje, stając się odporniejsze na bakterie i kwasy. Zapobiega to próchnicy i przeciwdziała zapaleniom.

Przeważnie procentowa zawartość fluoru w takich pastach wynosi 0,15%.

Dodatkowe substancje: węglan czy cynk?

Fluor to oczywiście nie jedyna substancja aktywna w zdrowych pastach do zębów. Na jakie inne składniki warto zwracać uwagę?

Węglan sodu

Pasta fluorowa z węglanem sodu usuwa osady płytki nazębnej z powierzchni zębów i obrzeża dziąseł. Ponadto hamuje krwawienie dziąseł i zobojętnia przyjmowane doustnie szkodliwe kwasy.

Cynk

Pasta fluorowa z cynkiem usuwa płytkę i kamień nazębny z powierzchni zębów. Chroni dziąsła, zapobiegając zapaleniom. Zawartość cynku chroni dodatkowo przed nieprzyjemnym zapachem z ust. Ponieważ dzieci i młodzież zaspokajają zapotrzebowanie na cynk przez produkty spożywcze, pasta z cynkiem jest dla nich zbędna.

Chlorheksydyna

Związek o tej trudnej do wymówienia nazwie jest znany ze swoich właściwości antybakteryjnych. Utrzymuje się on w jamie ustnej do 24 godzin po zastosowaniu pasty, dzięki czemu możemy być pewni, że nasze zęby są chronione przed rozwojem próchnicy. 

Czego nie powinna zawierać zdrowa pasta do zębów?

Podczas codziennego mycia zębów z pewnością nie zastanawiasz się nad tym, jakie składniki kryją się pod dziwacznymi fachowymi określeniami na odwrocie tubki. W zasadzie nie ma powodów do obaw. Warto być jednak świadomym, których składników lepiej unikać.

Przede wszystkim zwróć uwagę, czy w paście do zębów, którą stosujesz, nie ma sody. Soda jest bardzo szkodliwa dla zębów, ponieważ ściera szkliwo, chroniące zęby przed działaniem czynników zewnętrznych. 

Większość past zawiera też dwutlenek tytanu. Specjaliści uważają, że jedynie w dużych ilościach dwutlenek tytanu jest toksyczny i rakotwórczy.

Triklosan w dużych ilościach wywołuje alergie i zaburza gospodarkę hormonalną. W niskich stężeniach, jak w paście do zębów, powstrzymuje rozwój bakterii. Producenci kosmetyków naturalnych, na przykład Weleda, Lavera czy SANTE, oferują pasty do zębów bez triklosanu.

Siarczan sodu z kolei powoduje pienienie się pasty. Przy skaleczeniach i podrażnieniach w jamie ustnej należy raczej używać pasty bez siarczanu sodu, ponieważ sprzyja on powstawaniu owrzodzeń w ustach.

Pasta do zębów w ciąży

Pasta do zębów w okresie ciąży ma szczególne znaczenie, ponieważ hormony ciążowe uwrażliwiają dziąsła i zwiększają ich podatność na zapalenia.

Kobietom w ciąży zaleca się czyszczenie zębów pastą fluorową i dodatkowo używanie raz w tygodniu żelu fluorowego. Zawarty w nich fluor wzmacnia szkliwo, które podczas ciąży jest narażone na działanie kwasu żołądkowego.

Ponadto ciężarne powinny zwrócić uwagę, aby pasta, której używają, nie zawierała etanolu.

Pasty wybielające - czy to zdrowe?

Pasty wybielające pomagają się pozbyć przebarwień zębów. Składniki takich past usuwają nawet przebarwienia od kawy.

Ponieważ w skład pasty wybielającej wchodzą cząsteczki czyszczące, usuwa ona bardzo skutecznie osady na zębach, dzięki czemu stają się one bielsze.

Siłę działania ścierającego takich past wybielających mierzy się wartością RDA (relative dentin abrasion). Past wybielających o wysokim współczynniku RDA nie należy używać bez przerwy, ponieważ naruszają one szkliwo zębów. Wskutek tego osady mocniej przylegają do powierzchni zębów i zęby się przebarwiają.

Bardzo popularna jest czarna pasta do zębów z aktywnym węglem. Usuwa ona aktywnie osad z powierzchni zębów i przy regularnym stosowaniu sprawia, że stają się one bielsze. Również w tym wypadku zaleca się jednak ostrożność: przy częstym stosowaniu ściera się warstwa ochronna zęba, który staje się bardziej wrażliwy. Odsłonięty ząb jest mniej odporny na kwasy, bakterie i przebarwienia.

Pasta po wybielaniu zębów

Ponieważ wybielanie zębów powoduje często, że stają się one bardzo wrażliwe, należy przede wszystkim używać pasty do zębów wrażliwych. Powinna ona zawierać fluor, aby wzmocnić szkliwo. Dodatkowo można czyścić zęby wspomagającym żelem fluorowym.

Jaką pastę do zębów zalecają dentyści?

Dentyści radzą stosować pasty z fluorem, ponieważ najskuteczniej zapobiegają one próchnicy i powstawaniu kamienia nazębnego. Delikatnie usuwają osady z powierzchni zębów, nie naruszając szkliwa. Warstwa ochronna zęba wzmacnia się i chroni przed działaniem bakterii oraz kwasów. Należy przy tym zwrócić uwagę, by wartość RDA wynosiła 40–60.

Osobom z nadwrażliwością zębów i dziąseł zaleca się pasty do zębów wrażliwych. Czyszczą one powierzchnię zębów i dziąsła wyjątkowo łagodnie, powodując tylko nieznaczne ścieranie zębów. Pasty do zębów wrażliwych mają wartość RDA 0–40.

Eksperci odradzają tzw. pasty wybielające. Usuwając osady i płytkę z powierzchni zębów, działają jednocześnie na szkliwo i wrażliwą szyjkę zęba. Z początku zęby naprawdę są bielsze, jednak w dłuższej perspektywie taka pasta jest bardzo szkodliwa. Zęby stają się bardziej podatne na próchnicę i kamień nazębny oraz przebarwiają się coraz mocniej, ponieważ naruszona została warstwa ochronna zęba. Aby zapobiec ścieraniu się zębów, nie należy przez dłuższy czas używać pasty wybielającej.